کاربرد نگهدارنده (ریتینر) ارتودنسی جلوگیری از بازگشت وضعیت دندان

زمانی که دوره درمان ارتودنسی به اتمام رسید استفاده از نگهدارنده‌ها نقش بسیار مهمی در حفظ فرم صحیح بایت و شکل زیبای لبخند که در طول دوره نسبتا طولانی ارتودنسی به دست آمده‌اند ایفا می‌کند. نگهدارنده‌ها معمولا توسط ارتودنتیست یا دندانپزشک عمومی که ارتودنسی را انجام داده ساخته می‌شوند.

این کار با تهیه یک قالب از موقعیت جدید دندان‌ها انجام می‌شود سپس نگهدارنده با استفاده از سیم و یا ماده اکریلیک توسط دندانپزشک یا در لابراتوار دندانپزشکی ساخته می‌شود. در بیشتر موارد نگهدارنده باید به مدت چند سال و حتی گاهی مادام‌العمر مورد استفاده قرار گیرد.

انواع مختلف ریتینر و نگه دارنده

دو نوع ریتینر وجود دارد: ثابت و متحرک. انتخاب نوع ننگهدارنده بعد از ارتودنسی به نیازهای بالینی بیمار، خواست بیمار، نظر دندانپزشک و میزان تعهد بیمار نسبت به درمان دارد.

ریتینر ثابت

نوع ثابت ریتینر معمولا یک سیم نازک است که در عرض دندان‌های جلویی فک بالا یا پایین قرار می‌گیرد و برای چسباندن آن از مواد باندینگ کامپوزیت دندانپزشکی استفاده می‌شود. از آنجا که این نوع سیم از عرض چندین دندان عبور می‌کند باید حتما از یک نخ‌دندان یا وسیله مشابه‌ای برای دسترسی به فضاهای بین‌دندانی استفاده کرد.

علی‌رغم این حقیقت که این نوع ریتینرنیاز به تلاش بیشتری برای تمیز ماندن دارد ولی بهترین نتیجه را دارد زیرا سیم متصل‌شده دندان‌های صاف و همراستا را در موقعیت جدید به بهترین شکل ممکن نگه می‌دارد.

ریتینرهای متحرک

نوع متحرک ریتینر از یک سیم  تشکیل شده که از عرض دندان‌های جلویی فک بالا و پایین عبور می‌کند و به وسیله ترکیبی از مواد آکریلیک و قلاب‌ (یا گیره) در محل نگه‌داشته می‌شود. از آنجا که این نوع نگهدارنده متحرک است تمیزکردن دندان‌ها راحت‌تر است اما فرد باید به خاطر بسپارد که به صورت روزانه از آن استفاده کند. ابتدا ارتودنتیست یا دندانپزشک از فرد می‌خواهد که به مدت حداقل سه ماه در طول شبانه‌روز از ریتینر متحرک استفاده کند.

چنانچه هیچ حرکتی مشاهده نشد به فرد گفته می‌شود که ریتینر را تنها در طول شب یا فقط چند ساعت در طول روز در دهان قرار دهد. مشکل استفاده از نگهدارنده متحرک پس از ارتودنسی این است که ممکن است گم شود یا آسیب ببیند و اگر در معرض گرمای شدید قرار گیرد حتی ذوب شده یا تغییر شکل شود. هرگز ریتینر را در خانه رها نکنید زیرا حیوانات خانگی عاشق جویدن آن هستند.

اگر نگه‌دارنده را در دستمال کاغذی می‌پیچید مراقب باشید چرا که ممکن است دستمال کاغذی تصادفا دور انداخته شود. بیشتر ارتودنتیست‌ها و دندانپزشکان عمومی برای جایگزین کردن ریتینر چند صد دلار هزینه می‌گیرند بنابراین بهتر است کسانی که از ریتینر متحرک استفاده می‌کنند آن را در جعبه نگهداری پلاستیکی نگه‌دارند.

مراقبت و نگه داری از ریتنرها

در طول(و پس از) درمان استفاده از هر نوع ریتینر مراقبت دوره‌ای به صورت ویزیت‌های روتین دندانی برای بررسی کرم‌خوردگی‌ها و تمیزکردن دندانهای صاف‌ و همراستا شده ضروری است.

در هر ویزیت دندانپزشک یا دستیار دندانپزشک داخل و اطراف ریتینر را وارسی می‌کند تا مطمئن شود که نگه‌دارنده محکم در محل قرار گرفته و روی دندان‌های پشتیبانی‌کننده آنها پلاک و جرمی وجود ندارد. در نگهدارنده‌های متحرک، هرگز نباید از خمیردندان‌های معمولی برای تمیزکردن دندان‌ها استفاده کرد. زیرا این نوع خمیردندا‌نها  باعث کندشدن سطح آکریلیک نگهدارنده شده که این تغییر، محیط مناسبی را برای تجمع باکتری‌ها فراهم می‌کند.

قرص‌های رایج تمیزکننده دندانی با ترکیبات ضدباکتری خود و با ترکیب با  سرکه و آب به تمیز کردن سطح ریتینر کمک می‌کنند. بیشتر بیماران هزینه زیادی بابت مراقبت از ارتودنسی متحمل می‌شوند. پس از دوره درمان ارتودنسی استفاده از ریتینرها بخش مهمی از روند درمان است  که لذت داشتن یک لبخند زیبا را برای بقیه عمر تضمین می‌کند.

نکاتی برای زندگی با یک نگه‌دارنده متحرک

• از آن به خوبی مراقبت کنید: زمانی که از نگهدارنده دندان بعد از ارتودنسی، استفاده نمی‌کنید برای جلوگیری از گم شدن یا صدمه دیدن ریتینر، آن را در جعبه مخصوص نگه دارید.
• مرتبا آن را تمیز کنید: نگهدارنده‌ها همانقدر در معرض باکتری‌ها و تشکیل پلاک‌ هستند که بقیه دهان. مانند دندان‌ها، ریتینرها نیز باید پس از صرف هر وعده غذایی تمیز شوند(یا حداقل شسته شوند). اطمینان حاصل کنید که فرزندتان همانطور که دندانهایش را تمیز می‌کند ریتینر را هم با یک مسواک نرم تمیز می‌کند. برای تمیزنگه‌داشتن نگه‌دارنده و از بین بردن باکتری‌های موجود روی آن می‌توان آن را در محلول حاوی قرص تمیزکننده یا دهانشویه غوطه‌ور کرد.
• از وارد شدن آسیب به ریتینر جلوگیری کنید: جنس نگه‌‌دارنده‌ها پلاستیکی است و گرما و ضربه فیزیکی از رایج‌ترین مواردی هستند که می‌توانند به ریتینرها صدمه وارد کنند. ریتینرها را در آب داغ، ماشین ظرفشویی، نور مستقیم آفتاب یا نزدیک یک منبع حرارتی قرار ندهید، زیرا به راحتی تغییر شکل می‌دهند.
• بدانید که چه موقع باید آن را از دهان خارج کنید: نگه‌دارنده باید قبل از غذا خوردن و مسواک زدن، موقع شناکردن یا ورزش از دهان خارج شود.
• به صورت منظم برای چکاپ ریتینر به ارتودنتیست خود مراجعه کنید: و اگر نگه‌دارنده شروع به از دست دادن شکل خود کرده یا درست در دهان جا نمی‌افتد فورا با ارتودنتیست خود تماس بگیرید.

نکاتی برای زندگی با نگه‌دارنده ثابت

• نسبت به بهداشت دهان و دندان خود توجه کافی داشته باشید: یک ریتینر ثابت می‌تواند دامی برای گیرافتادن غذا و پلاک باشد بنابراین باید دو بار در روز شسته شود و حداقل یک بار در روز نخ دندان کشیده شود. ارتودنتیست روزی که ریتینر ثابت را جا می‌اندازد به فرد یاد می‌دهد که چطور این کار را به صورت صحیح انجام دهد.
• ریتینر را از آسیب محافظت کنید: درست مانند بریس‌ها، ریتینرهای ثابت ممکن است اگر چیز سختی بجوید و یا ناخن و خلال‌دندان در آن فرو کنید بشکنند. بنابراین مراقب آنچه می‌خورید باشید و در صورت امکان از خوردن غذاهایی که ممکن است باعث شکستگی و تغییر شکل سیم نگه‌دارنده شوند اجتناب کنید.
• چنانچه مشکلی پیش آمد با متخصص ازتودنسی تماس بگیرید: اگر ریتینر ثابت شل شده یا چیز تیزی را در دهان خود احساس حس‌ می‌کنید فورا با ارتودنتیست خود تماس بگیرید.
• ترتیبی اتخاذ کنید که نگهدارنده مرتبا توسط ارتودنتیست چک شود: چک شدن ریتینر به صورت مرتب توسط دندانپزشک بسیار اهمیت دارد. اگر دیگر تحت مراقبت ارتودنتیست خود نیستید هر شش ماه یک بار با ملاقات با دندانپزشک خود وضعیت دندا‌ن‌ها و ریتینر را چک کنید. ارتودنتیست یا دندانپزشک به شما خواهد گفت که آیا ریتینری که استفاده می‌کنید هنوز کارایی دارد یا این که نیاز است تعمیر شود. اگرچه انجام ندادن این مرحله پس از ارتودنسی وسوسه کننده است اما استفاده از ریتینر و مراقبت صحیح از آن شما را از داشتن یک لبخند زیبا برای بقیه زندگی خود مطمئن می‌کند.

توصیه های آخر

• همیشه جعبه ریتینر را همراه خود داشته باشید.
• از انداختن نگهدارنده در جیب یا کیف پول اجتناب کنید-نگه‌دارنده ممکن است صدمه ببیند.
• هرگز ریتینر را در دستمال کاغذی نپیچید- ممکن است دور انداخته شود.
• ریتینر را دور از دسترس حیوانات خانگی نگه دارید. حیوانات خانگی به خصوص سگ‌ها به سمت نگه‌دارنده‌ها جذب می‌شوند و ممکن است به سرعت آن را بجوند به طوریکه دیگر قابل استفاده نباشد.
• از قرار دادن آن در معرض گرما اجتناب کنید- اگر ریتینر روی هیتر، اجاق داغ یا در ماشین در هوای گرم جا بماند شکل خود را از دست می‌دهد.
• چنانچه از نگهدارنده‌های متحرک استفاده می‌کنید از متخصص ارتودنسی خود بپرسید که آیا قبل از غذاخوردن باید آن را از دهان خارج کنید یا خیر.
• اگر از ریتینر اسیکس استفاده می‌کنید ممکن است ارتودنتیست به شما توصیه کند که زمانی که ریتینر در دهان شما قرار دارد از نوشیدن مایعات به جز آب اجتناب کنید. مایعات به داخل نگه‌دارنده نفوذ می‌کنند و تا زمانی که ریتینر از دهان خارج نشود در آنجا باقی می‌مانند. مایعات رنگی(قهوه، چای، شراب قرمز و غیره) می‌توانند باعث لک افتادن دندان‌ها شوند. مایعات حاوی شکر و/یا اسید مانند نوشابه‎‌های غیرالکلی رژیمی ممکن است باعث پوسیدگی دندان شوند.
• اگر مشکلی برای نگه‌دارنده‌تان پیش آمده (گم شده، شکسته، تغییر شکل داده، خیلی لق است، خیلی سفت است و یا هر مورد دیگر) با ارتودنتیست خود تماس بگیرید
• زمانی که با ارتودنتیست قرار ملاقات دارید حتما ریتینر خود را همراه بیاورید مگر اینکه آن را گم کرده باشید.

اگر بعد از ارتودنسی از ریتینر استفاده نکنیم، چه مشکلی پیش می‌آید؟

از آنجا که استخوان اطراف دندان‌ها در موقعیت جدید در حال سخت شدن هستند و بدون وجود نگهدارنده به راحتی حرکت می‌کنند در سه ماه اول پس از اتمام دوره درمان ارتودنسی همانطور که گفته شد استفاده از ریتینر بسیار حیاتی است. سرعت بیولوژیکی که بر اساس آن دندان‌ها تغییر موقعیت می‌دهند از فردی به فردی دیگر متفاوت است. بنابراین پس از یک هفته ممکن است دندان‌ها کمی از موقعیت جدید خود خارج شوند.

پس از یک ماه، بایت شروع به تغییر اوربایت می‌کند و اورجت(دندان خرگوشی) شدت پیدا می‌کند و چرخش‌ها بدتر می‌شوند. با گذشت سال‌ها و بالارفتن سن دندان‌ها به هم نزدیک می‌شوند و به سمت زبان جمع می‌شوند.

اگر شما نگه‌دارنده خود را گم کردید و یک هفته، یک ماه یا یک سال بعد پیدا کردید و هنوز اندازه دهان شما بود پس شما فرد خوش‌شانسی هستید! اگر نگهدارنده تنگ شده اما هنوز در دهان جا می‌افتد ممکن است استفاده از آن این مشکل را رفع کند. نگهدارنده‌ها بسیار شبیه رخت و لباس هستند و نیاز است هر چند وقت یک بار تعویض شوند. در بیشتر افراد پس از دو سال نیاز است ریتینر تعویض شود. اگر ریتینر شما گم شد یا از شکل طبیعی خود خارج شد حتما از متخصص ارتودنسی خود وقت ملاقات بگیرید.

“کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است”