درمان بازسازی استخوان تحلیل رفته چگونه است؟
تکنیک های مختلف برداشت و پیوند استخوان جهت بازسازی فک در درمان های ایمپلنت کیفیت و کمیت استخوان از جمله عوامل اساسی و تعیین کننده جهت حصول موفقیت در درمان های ایمپلنت می باشد.
در بعضی از بیماران به دلیل وجود سابقه تروما، عفونت، ضایعات پاتولوژیک و از دست دادن طولانی مدت دندان ها، استخوان از شرایط مناسبی برخوردار نمی باشد. لذا برداشت و پیوند استخوان، بازسازی استخوان تحلیل رفته اطراف دندان ها با استفاده از منابع مختلف (داخل و خارج دهانی) جهت اعاده وضعیت مطلوب استخوان در درمان های ایمپلنت، اجتناب ناپذیر می باشد.
بدنبال کشیدن و از دست رفتن دندان ها، استخوان فک بالا و پایین دچار تحلیل می شوند. 25% کاهش در حجم استخوان در سال اول و 60 – 40% کاهش در عرض استخوان طی سه سال اول پس از کشیدن دندان اتفاق می افتد.
اگر در هنگام کشيدن دندان يک يا چند ديواره حفره دنداني آسيب ديده يا از بين رفته باشند، ابتدا با استفاده از يک ممبرين (غشا) قابل جذب کلاژني ديوارهها بازسازي شده سپس حفره دنداني پر ميشود. در اين تکنيک که Ridge Preservation ناميده ميشود، بيمار پس از 10 هفته ميتواند ايمپلنت مورد نياز را دريافت کند و در واقه بازسازی استخوان تحلیل رفته انجام شده است.
حجم استخوان فک علاوه بر کارآیی آن بعنوان محافظ ریشه دندان در ظاهر افراد هم تاثیر به سزائی دارد. ایمپلنت های دندانی در نقاطی که دندان از دست رفته است می توانند حجم استخوان فرد را حفظ کنند و با بهبود ظاهر صورت در بهبود کیفیت زندگی افراد تاثیر به سزائی بگذارند.
با گذشت زمان زیاد از کشیدن دندان های عقبی فک بالا، ارتفاع استخوان فک به دلیل بزرگ شدن سینوس فک پس از کشیده شدن دندان ها کاهش می یابد.
درمان پیشنهادی بالا بردن کف سینوس فک به صورت بدون جراحی نظیر شکل زیر و یا بالا بردن کف سینوس فک با اضافه کردن پودر استخوان ایمپلنت با جراحی نظیر شکل زیر می باشد.
در مطب دکتر هاشمی امکان پيوند استخوان و بازسازی استخوان تحلیل رفته و بالا بردن سينوس فک همزمان با کشیدن دندان فرسوده یا ریشه باقی مانده و نصب همزمان پایه ايمپلنت (implant) در همان جلسه وجود دارد.
امروزه ایمپلنت های دندانی از درمان های مفید برای افرادی که یک یا چند دندان خود را از دست داده اند، محسوب می شود. طی سال های اخیر، کاشت دندان (ایمپلنت) به افراد فاقد دندان برای داشتن تغذیه مناسب، صحبت کردن و حفظ زیبایی بسیار کمک کرده است.
ایمپلنت دندانی قطعه ای است فلزی از جنس تیتانیوم و با ترکیب فلزات سازگار با بدن که در استخوان فک قرار می گیرد و بهترین جانشین دندان های ازدست رفته محسوب می شود. پیش از این افرادی که یک دندان خود را از دست می دادند، باید دو دندان کناری ناحیه بی دندان را تراش می دادند تا دندان های مجاور به عنوان پایه هایی برای یک بریج (پل) دندانی، نیروها را تحمل کنند. این شیوه، گاه محکوم به درمان ریشه (عصب کشی) هم می شد یا افراد کاملا بی دندان را ناگزیر می کرد همیشه رنج لقی پروتزهای متحرک را تحمل کنند.
با آمدن ایمپلنت های دندانی، این طرح درمان ها تغییر کرد و بار دیگر علم به خدمت ارتقای کیفیت زندگی آمد. دانش اصلی ایمپلنت های دندانی توسط یک ارتوپد سوئدی به نام پروفسور «برانمارک» به دنیای دندانپزشکی عرضه شد. این پروفسور برای نخستین بار نشان داد ایمپلنت های دندانی که از جنس تیتانیوم ساخته شده اند، توانایی پیوند خوردن به استخوان های فک بالا و پایین را دارند و به اصطلاح به استخوان جوش می خورند. ایمپلنت، هم اینک در دندانپزشکی جزو علوم نوین به شمار می رود و به دلیل پیشرفت های گسترده، طی سال های اخیر توانسته از نگرانی بشر برای از دست دادن دندان ها تا حد زیادی بکاهد از دست دادن هر دندان به دلیل عملکردهای فیزیولوژی، سبب تحلیل استخوان های باقیمانده در فک بالا و پایین می شود. به عبارتی دیگر، زمانی که استخوان فک زیر فشار نباشد (دندان در داخل استخوان وجود نداشته باشد) سلول های استخوان ساز کمتر فعالیت دارند و سلول هایی که از استخوان برداشت می کنند، فعالیت شان دو برابر می شود. این مساله عکس زمانی است که دندان داخل استخوان داخل فک قرار دارد. در این حالت، حجم استخوان از نظر ارتفاع و قطر کاهش نمی یابد.
عوامل مهم در ایمپلنت دندان و انجام بازسازی استخوان تحلیل رفته فک
جلوگیری از تحلیل استخوان و بازسازی استخوان تحلیل رفته فک، مهم ترین عملکرد ایمپلنت است. دومین عملکرد مهم ایمپلنت، عملکرد آن به عنوان ریشه دندان است. هنگام انتخاب ایمپلنت، میزان استخوان در دسترس، میزان استحکام استخوان و زمان گذاشتن ایمپلنت را در نظر می گیرند. اگر استخوان کافی برای گذاشتن ایمپلنت در دسترس نباشد، می توان در شرایط خاص، مقداری استخوان برگرفته از نقاط دیگر را پیوند زد. ، درمان موفق ایمپلنت، مستلزم حجم استخوان کافی در محل قرار دادن ایمپلنت است به طوری که وجود نداشتن استخوان کافی، عمر ایمپلنت های دندانی را کاهش می دهد. این امر می تواند ناشی از ضایعات مادرزادی، تروماتیک یا تحلیل استخوان متعاقب کشیدن دندان باشد که ضرورت بازسازی های چند مرحله ای و یا همزمان با نصب ایمپلنت را ایجاد می کند .
مراحل درمان تحلیل رفتن استخوان فک
این درمان نیازمند طی کردن مجموعه ای از مراحل مشخص است که هر یک اهمیت خاص خود را دارد. این مراحل به ترتیب شامل:
- انجام معاینه به منظور تشخیص و طرح درمان
- کاشت ایمپلنت
- قراردادن پروتز روی ایمپلنت در مراجعه های بعدی
- رعایت بهداشت
مراقبت های بعد از درمان تحلیل استخوان فک
حفظ سلامت بافت های اطراف ایمپلنت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ذهنیت بسیاری از مردم این است که نگهداری و بهداشت دندان مهم نیست. آنان تصور می کنند که ایمپلنت پیچی است که در استخوان فک داخل شده و تا آخر عمرشان باقی خواهد ماند، در صورتی که ایمپلنت به مراقبت بیشتری نسبت به دندان های طبیعی نیاز دارد. کسی که بهداشت مناسب دهان را رعایت ندارد، بدون شک در نگهداری ایمپلنت هم موفق نخواهد بود و ایمپلنت را پس از مدتی از دست خواهد داد. شواهد علمی نشان می دهد که بیماران دارای ایمپلنت در مقایسه با افراد دارای دندان های طبیعی به التهاب ناشی از پلاک و تخریب استخوان مستعدتر هستند.
به عبارت دیگر می توان گفت همان عواملی که سبب می شود یک دندان طبیعی از بین برود، عینا می تواند به از دست رفتن ایمپلنت منجر شود. اگرچه ایمپلنت هیچ گاه دچار پوسیدگی نمی شود، اما تجمع پلاک میکروبی و جرم در اطراف هر ایمپلنت به التهاب لثه و استخوان اطراف ایمپلنت و در نهایت سبب از بین رفتن اتصال ایمپلنت با استخوان خواهد شد. بنابراین ضروری است بیماران درست مثل یک دندان طبیعی از ایمپلنت خود نگهداری کنند. رعایت بهداشت مطلوب و کاربرد مسواک حداقل دو بار در روز در کنار نخ ها و برس های مخصوص که توسط متخصص آموزش داده می شود، بسیار حایز اهمیت است.
علم دندانپزشکی در سالهای اخیر به پیشرفت های چشمگیری دست یافته است. به ویژه رشته های ایمپلنتولوژی (کاشت دندان) و پریودونتولوژی (جراحی لثه) دچار تحولات بسیار گردیده و نو آوری های فراوانی را برای جامعه دندانپزشکی به ارمغان آورده اند. بخشی از این نو آوریها در عرصه میکروسرجری و میکروسکوپی همراه با تکنیک های جدید و موثری پدیدار گشته است. از پیامدهای نوآوریهای مذکور می توان به این مهم اشاره نمود که ما قادر خواهیم بود عمل های ایمپلنت را در دهان بیمار با دقت چند برابر محقق سازیم که در این فرایند علاوه بر به کارگیری ذره بین ها و میکروسکوپ های جراحی نوین، از ابزارهای میکروسرجری که در عملهای ظریف چشم، مغز و اعصاب به کار می روند نیز استفاده می شود. در علم ایمپلنتولوژی جدید خارج ساختن دندان از حفره اش دارای نقش کلیدی بوده و حائز اهمیت فراوان است. روش های کلاسیک کشیدن معمولا با آسیب دیدن استخوان و لثه اطراف حفره دندانی همراه هستند که این آسیب ها موجب تحلیل شدید تر فک در این ناحیه و ایجاد اختلال در جایگذاری ایمپلنت و حتی ممانعت از استقرار آن می گردند. لذا در این شرایط ابتدا باید با گذشت زمان آسیب های وارده به استخوان و لثه را بازسازی و سپس اقدام به استقرار ایمپلنت نمود. با کمال مسرت اعلام می کنیم که ما می توانیم با استفاده از ابزارها و تکنیک های جدید، احتمال جراحت های یاد شده و صدمه به بافت ها را به حداقل ممکن برسانیم.
موارد خاصی که استخوان آب شده نیاز به بازسازی با کمک پودر استخوان و ممبرین دارد. در بعضی شرایط استخوان (نظیر عفونت دندان، کیست دندان ، قطر حفره بسیار زیاد در دندان درشت و عدم امکان نصب ایمپلنتی با ثبات اولیه کافی، دیواره های استخوانی از دست رفته نیازمند به بازسازی های وسیع) امکان نصب همزمان با کشیدن را ولو با استفاده از پودر استخوان نخواهیم داشت.
چه زمانی نیاز به درمان جهت بازسازی استخوان تحلیل رفته فک داریم؟
نگه داشتن بیش از حد دندانی که دارای بیماری و ترشح از لثه و یا دارای لقی می باشد به تدریج به استخوان اطراف خود صدمه میزند. استخوانی که در دندان های کناری تا گردن هر دندان وجود دارد در دندان دارای بیماری به علت سموم و عفونت ایجاد شده در اطراف ریشه دندان استخوانی را که قرار است محل نصب ایمپلنت در آینده باشد را تقریبا تا نوک ریشه دندان صدمه زده و آب کرده است و ناچار نیاز به بازسازی وسیع نظیر شکل های پایین و استفاده از پودر استخوان و ممبرین داریم.
استفاده از ممبرین پوشاننده که از نفوذ سلول های سریع رشد لثه ای به داخل فضای محل ساخته شدن استخوان جلوگیری می کند. ولی از طرف دیگر در موارد مناسب با تمیز کردن استخوان و استفاده از پودر استخوان مصنوعی امکان نصب و بازسازی همزمان را داریم.